×

منوی اصلی

ویژه های خبری

امروز  سه شنبه - 29 اسفند - 1402
false
true
واردات بی رویه و دلالی، مهمترین موانع تولید نخبگان بازاری است/ تحریم ها، بستری استثنایی برای تولیدات متکی بر دانش بومی و اقتصاد مقاومتی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «گیل بان»؛ از ابتدای پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران و شکل گیری نظام مقدس جمهوری اسلامی تاکنون، کشورمان همواره با تهدیدهای کوچک و بزرگ فراوانی از سوی استکبار جهانی روبرو بوده است. گاه این تهدیدها به جنگ و ترور انجامیده، گاه دین و مذهب را با تهاجم فرهنگی مورد هدف قرار داده و گاه در صدد فلج کردن اقتصاد کشور برآمده است. جالب اینجاست که با همه توان و هزینه های گزاف دشمنان علیه ایران اسلامی، کشورمان توانسته از تمامی این هجمه ها تنها با توکل بر خداوند متعال، رهنمودهای رهبر فرزانه انقلاب، تکیه بر توان ملی و دانش و تعهد متخصصین داخلی سربلند و پیروز بیرون آید.

با توجه به افزایش فشار استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا علیه کشورمان طی سال های اخیر و آغاز جنگ اقتصادی جدید با روی کار آمدن ترامپ و پیگیری سیاست های ایران هراسی و ایران ستیزی این رئیس جمهور، توجه به ظرفیت های داخلی برای تقویت اقتصاد کشور بیش از پیش اهمیت یافته است. در این میان نقش نخبگان به عنوان بازوان شتاب بخش توسعه اقتصادی در کشور غیرقابل انکار است. در این زمینه گفت و گویی با یکی از نخبگان کشورمان داشته ایم که شما را به مطالعه آن دعوت می کنیم.

دکتر ابراهیم آذرپور دارای مدرک دکتری تخصصی کشاورزی از دانشگاه گیلان و مسئول پژوهشکده تحقیقات، توسعه و ترویج گیاهان راهبردی گیلان است. وی چاپ بیش از ۱۰۰ مقاله علمی ملی و بین ‌المللی، تألیف و ترجمه ۱۳ کتاب علمی‌ و تخصصی، برگزیدگی ۱۵ جشنواره ملی و منطقه ‌ای و دبیری علمی چندین جشنواره ملی را در سابقه پژوهشی خود دارد. آذرپور به عنوان یک نخبه در تولید و ترویج گیاهان نوین برای بازار محصولات کشاورزی و غذایی کشور شناخته می شود. «فرآوری گیاه بامبو به عنوان منبع غذایی فراسودمند ارگانیک برای نخستین بار در ایران»، که به عنوان یکی از ۴ طرح برتر فناورانه در نمایشگاه دانش، پژوهش و فناوری سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری کشور در سال ۹۷ رونمایی شد، نمونه ای از این دستاوردهاست.

به نظر شما چه راه‌هایی برای رسیدن به درجه نخبه در عرصه بازار وجود دارد؟

شناخت نیازهای اولویت دار کشور و متمرکز شدن بر رفع این نیازها از طریق راهکارهای خلاق و نوآورانه ای که با اتکا به ظرفیت ها و منابع داخلی شکل می گیرد، نقش قابل توجهی در ارتقای جایگاه یک فرد به عنوان نخبه در بازار دارد. هر چه یک نیاز از اولویت بیشتری برای جامعه برخوردار باشد از تقاضای بیشتری نیز برخوردار خواهد بود، لذا با فراهم بودن وضعیت بازار و پذیرش بالای آن برای محصولی خاص جایگاه تامین کنندگان آن نیز از ثبات و پایداری مناسبی بهره مند خواهد بود. از طرفی چنانچه فرد با تکیه بر منابع و ظرفیت های داخلی در رفع آن نیاز بکوشد و در این مسیر از راهکارهای خلاق و نوآورانه بهره گیرد کمترین هزینه و بیشترین بازده را در پی خواهد داشت که سود بالای اقتصادی و حفظ قدرت رقابت پذیری وی را تضمین خواهد کرد.

تداوم نوآوری، هم در ارائه محصولاتی جدید با قابلیت های مضاعف و هم در نحوه بازاریابی و ارائه محصول در بازار نیز منجر به ارتقای جایگاه فرد در زیست بوم بازار می شود. از طرفی هر چه فناوری به کارگرفته شده به روزتر و کاربرد آن ساده تر باشد از استقبال بیشتری برخوردار بوده و در رقابت با سایر محصولات مشابه پر فروشتر خواهد بود.

ایجاد تنوع در محصولات از دیگر نکته هایی است که یک فرد برای نخبه شدن در بازار لازم است توجه ویژه ای را به آن معطوف دارد. تنوع در محصولات منجر به تنوع منابع درآمد زایی و افزایش ثبات در بازار می شود.

روابط عمومی بالا، معرفی محصول در سطحی گسترده و جلب اطمینان خریداران با ارائه بهترین کیفیت، از دیگر راهکارهای ارتقای جایگاه است. ایجاد بانک اطلاعاتی فروشندگان، بازاریابان، خریداران، تولیدکنندگان، خدمات پس از فروش و … در زمینه محصول تخصصی و شبکه سازی بین این افراد جهت ارتقای کیفیت محصول و نیز ارائه بهتر خدمات، امری ضروری است که نباید از انجام آن غافل بود.

با توجه به تعریف اندیشمندان از نخبه که اینان را اقلیتی سازمان‌یافته و عاری از تضاد و تنوع درون سازمانی می‌دانند، آیا می‌توان گفت در جامعه ما نخبگان بازاری وجود دارند؟

در تعریف ارائه شده، سازمان یافته بودن بر وجود شبکه روابط منسجم بین نخبگان اشاره می کند که هرچه از انسجام و هماهنگی بیشتری برخوردار باشد، ظرفیت بیشتری برای دریافت و به کارگیری منابع جهت اثربخشی موثر و مداوم خواهد داشت. وجود این شبکه منسجم در حوزه اقتصادی و نخبگان بازاری یک کشور منجر به سیاست گذاری های علمی و قاعده مند در سطح کلان، هماهنگی حرکت ها و پرهیز از تندروی و کندروی، جلوگیری از آشفتگی و بی نظمی، به کارگیری منابع در مسیر توسعه اقتصادی، رونق تولید، آرامش بازار و استقلال و خودکفایی کشور خواهد شد.

عاری بودن از تضاد و تنوع درون سازمانی نیز در مرحله اجرای سیاست گذاری ها معنی واقعی خود را پیدا می کند. زیرا که تنوع فکری برای دست یابی به برآیندی مشترک تا قبل از اجرا و در مرحله سیاست گذاری و برنامه ریزی، جهت بررسی وضعیت بازار و تحلیل راهکارها و نحوه به کارگیری منابع امری طبیعی است.

وجود نخبگان بازاری در هر کشوری امری بدیهی است، لذا در کشور ما نیز که از لحاظ تعداد نخبگان و استعدادهای برتر در جهان حرف زیادی برای گفتن دارد، این موضوع به روشنی قابل مشاهده است. اما تا چه حد این نخبگان سازمان یافته و شبکه بندی شده باشند بستگی به سیاست ها و عملکرد دولت برای فراهم کردن بستر تعاملات نخبگان، سطح فرهنگ کار گروهی در جامعه، میزان آموزش نخبگان برای شناخت بازار جهت تبدیل ایده ها به محصولات قابل عرضه و … دارد.

در کشورهایی که از فرهنگ کار گروهی بالایی برخوردار هستند و سیاست های دولت بر انسجام نخبگان و شبکه سازی بین آنان برای تصمیم گیری و اجرای سیاست های علمی در بازار تاکید داشته و از طرفی نخبگان با زیست بوم بازار به خوبی آشنایی پیدا کرده اند، منابع در مسیر درست و منطقی جهت ثبات و پایداری اقتصادی مصرف می شود و علاوه بر منافع عمومی، منافع شخصی را نیز به همراه دارد.

اما متاسفانه در کشور ما به علل مختلفی که عمده ترین آنها عدم وجود فرهنگ کارگروهی در اکثر مواقع بوده، تفکرات و ایده های نخبگان در بازار یا دچار شکست شده و علاوه بر ضررهای وارده به شخص منجر به لطمه به منابع کشور می شود، یا این که با ارجحیت قرار دادن سود شخصی و منفعت طلبی به جای در نظر گرفتن رشد و توسعه هماهنگ جامعه، به پیشرفت و تبدیل شدن فرد به یک ابرقدرت اقتصادی در بازار می انجامد. از طرفی، به علت همین گونه حرکت های فردی عموماً عمر افرادی که در بازار کشورمان به نخبه تبدیل می شوند کوتاه بوده و از ثبات بالایی برخوردار نیست.

به نظر شما خصوصیات ساختار سازمانی که منبع ظرفیت نخبگان بازاری است در کشور چه می‌تواند باشد؟

عموما تعدد مراکز تصمیم گیری برای نخبگان در کشورمان یکی از مهمترین مواردی است که مانع از شبکه سازی منسجم بین این قشر شده است. اکثر مراکز علمی و تحقیقاتی دولتی و خصوصی با قوانین و دستورالعمل های مختص سازمانی خود در تلاش اند تا با نخبه پروری و به کارگیری آنان در قالب های مختلف از جمله شرکت های دانش بنیان، گام هایی موثر در توسعه کشور بردارند، غافل از این که حرکت های غیر منسجم و جزیره ای تنها نمودهای مقطعی و زودگذر داشته و نخواهد توانست اثربخشی خود را تداوم بخشد. لذا با توجه به این گفته ها، وجود دستگاهی کنشگر که در رفع تناقضات و افزایش انسجام هزینه کرد منابع این نهادها جهت شبکه سازی و کمک به نخبگان فعالیت کند، امری ضروری خواهد بود.

با توجه به رسالت های سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری در توسعه کشور این سازمان قادر است به عنوان حلقه مفقوده و نهادی کنشگر و تاثیرگذار وارد عمل شده و از طریق تعامل، اقدام به ایجاد انسجام و یکپارچگی سیاست های مراکز و دستگاه های علمی و پژوهشی کشور با توجه به اسناد بالادستی کرده و با شبکه سازی نخبگان در حوزه های مختلف و حمایت و هدایت آنان به سمت نیازهای اولویت دار؛ توسعه و استقلال کشور را رغم زند.

مهمترین خصوصیاتی که شبکه منسجم و ساختار سازمانی ایجاد شده در حوزه نخبگان بازاری باید از آنها برخوردار باشد شامل رسمیت و تاثیرگذاری تصمیم گیری ها، حمایت از طریق قوای سه گانه، هماهنگی در اقدامات اجرایی، در برداشتن تمامی تخصص های مورد نیاز بازار، گستردگی، افزایش سهم دانش در تولید و توزیع کالاها و خدمات و … است.

نقش و کارکرد نخبگان بازاری در کشور در جهت ثبات و ارتقاء وضعیت بازار چیست؟

با توجه به تحریم های ظالمانه استکبار جهانی علیه کشورمان، ثبات وضعیت بازار داخلی به راهکارهایی بستگی داشته که در آنها قطع وابستگی به خارج و اتکا به ظرفیت های داخلی در اولویت امور قرار داشته باشند. لذا توسعه شرکت های دانش بنیان و هدایت آنها در مسیر تولید کالاها و خدمات مورد نیاز کشور یکی از اصلی ترین هدف گذاری ها در این زمینه خواهد بود. موفقیت این شرکت ها در بازار نیز به میزان نوآوری، خلاقیت، رقابت پذیری، کیفیت و … محصول آنها بستگی داشته و با روش های بازاریابی و فروش نیز رابطه ای مستقیم دارد.

طبیعی است تولید آنچه متکی بر دانش بومی و منابع داخلی باشد از بیشترین ثبات برخوردار بوده و بها گذاری آن نیز قابل کنترل تر و معقول تر از محصولات مشابه خارجی خواهد بود.

به نظر شما مهمترین خصوصیات زمینه‌ای (خصوصیات محیط بازار و خصوصیات شخصی) که یک شخص را به نخبه بازاری تبدیل می‌کند، کدامند؟

از مهمترین خصوصیات محیط بازار که بسترساز ظهور نخبگان بازاری خواهد بود می توان به وجود رقابت سازنده بین تولیدکنندگان، تقاضا از سوی جامعه برای مصرف کالاها و خدمات داخلی، قوانین مناسب با ضمانت اجرایی برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی و … اشاره کرد.

وجود رقابت سازنده بین تولیدکنندگان همواره عاملی در جهت ارتقای کیفیت محصولات و خدمات در بازار است. وجود این خصوصیت بستر لازم را جهت ظهور استعدادهای برتر و به کارگیری ایده های آنان در روند تولید و فروش فراهم می آورد.

تقاضا از سوی جامعه برای مصرف کالا، تضمین کننده حیات یک نخبه بازاری است. مشتری در بازار تعیین کننده پایداری یک فعالیت اقتصادی بوده و تا زمانی که برای کالا یا خدماتی مشتری وجود داشته باشد بقای فعالیت های وابسته به تولید و عرضه آن نیز تضمین شده است.

وضع قوانین مناسب برای حمایت از تولیدکنندگان و توزیع کنندگان داخلی که باعث کاهش فشارها و باز شدن فضای پیشرفت و رقابت با تولیدکنندگان خارجی شود، از جمله کاهش واردات محصولات مشابه خارجی، خرید محصولات داخلی برای تامین نیاز دستگاه های دولتی و …، قادر خواهد بود بسترساز رشد و بالندگی تولیدکنندگان داخلی و ظهور و شکوفایی نخبگان در این عرصه شود. البته لازم است که این قوانین از ضمانت اجرایی لازم برخوردار باشند.

از مهمترین خصوصیات شخصی برای تبدیل شدن به یک نخبه بازاری می توان به اشراف کامل به زیست بوم بازار، برخورداری از نوآوری، خلاقیت و شجاعت و …، اشاره کرد.

اشراف کامل به زیست بوم بازار و شرکت های ارائه کننده محصول یا خدمات مشابه منجر به برنامه ریزی نظام مند و پرهیز از حرکت های شتابزده می شود. لازم است یک نخبه بازاری به مثابه دائره المعارفی در بر دارنده وضعیت بازار در حوزه تخصصی خود عمل کند.

برخورداری از نوآوری، خلاقیت و شجاعت لازمه نخبه شدن در بازار است. نوآوری و خلاقیت در تولید و ارائه محصول منجر به افزایش فروش و درآمد حاصله می شود. و از طرفی شجاعت برای اقدامات نوآورانه و خطرپذیری رکنی اساسی برای ارتقا به جایگاه نخبگی در بازار است.

وضعیت بازار داخلی جهت تولید نخبه بازاری را چگونه ارزیابی می کنید؟

مهمترین موانع در تولید نخبگان بازاری عدم سازمان یافتگی آنان در فعالیت ها، واردات بی رویه و نیز دلالی و واسطه گری لجام گسیخته حاکم در بازارهای اقتصادی کشورمان است. هزینه های بالای تولید در داخل، پایین بودن رغبت خرید محصولات داخلی نسبت به مشابه خارجی توسط هموطنان و واردات بی رویه، همگی از جمله عواملی است که باعث توسعه دلالی و سودآوری فراوان آن نسبت به تولید شده است.

دلالی بازار را از مسیر اصلی خود خارج ساخته و با برهم زدن تعادل عرضه و تقاضا و نیز ایجاد جوی بی ثبات منجر به پدیدار شدن قیمت ‌های نجومی می شود.

کاهش واردات، حذف واسطه گران و دلالان، ایجاد فضای رقابتی بین تولیدکنندگان داخلی و حمایت از کالای ایرانی می تواند بستری مهیا را برای رشد و تولید نخبگان بازاری در بازار کشورمان فراهم سازد.

پتانسیل ها و ظرفیت های بازار داخلی را چگونه ارزیابی می کنید؟

تحریم های ظالمانه و روزافزون استکبار جهانی علیه کشورمان بستری فوق العاده و استثنایی را برای ارائه محصولات داخلی فراهم ساخته است. امروزه در محصولاتی نظیر لوازم خانگی، لوازم التحریر و ماشین های اداری و …، بسیاری از برندهای داخلی در حال رشد و شکوفایی هستند.

انقلاب اقتصادی دانش بنیانی که حاصل الگوی اقتصاد مقاومتی مطرح شده توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران (مد ظله العالی) در کشور بود، نه تنها منجر به افزایش خودباوری و خوداتکایی در بین آحاد ملت شد بلکه جامعه نخبگان را به تکاپویی مضاعف برای دستیابی به استقلال کشورمان واداشت. تا پیش از این تحول چشمگیر، مطالعات و پژوهش های دانشگاهی عموماً از جنبه های تئوریک و غیرکاربردی برخوردار بودند و نتایج حاصل از آنها در کتابخانه ها راکد باقی می ماندند، اما پس از مطرح شدن اقتصاد مقاومتی و لزوم عمل به منویات معظم له در این خصوص، نگاه به پژوهش و مطالعه از جنبه تئوری به جنبه کاربردی و عملی مبدل شد و به فراخور آن تشکیل و توسعه شرکت های دانش بنیان، حرکت به سوی دانشگاه های کارآفرین و افزایش تولیدات مورد نیاز کشور در اولویت اقشار دانشور و نخبه قرار گرفت.

هم اکنون نزدیک به چهار هزار شرکت دانش بنیان در کشورمان فعالیت دارند که اکثر این شرکت ها توسط نخبگان اداره شده و به تولید محصولات «های تک» می پردازند. درآمد این شرکت ‌ها در سال 98 به 13 هزار میلیارد تومان رسیده که نشان از تاثیرگذاری بالای فعالیت آنها در اقتصاد کشور دارد. چنانچه شرایط زیست بوم بازار با اقداماتی از قبیل حذف دلالان و کاهش واردات جهت فعالیت این گونه شرکت ها مساعدتر شود، و رقابت بین تولیدکنندگان داخلی افزایش یابد، زمینه لازم جهت ظهور و بروز نخبگان بازاری فراهم خواهد آمد.

 

انتهای پیام/

false
true
true
true

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

√ کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است
√ آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد