×

منوی اصلی

ویژه های خبری

امروز  جمعه - 10 فروردین - 1403
false
true
لاهیجان در گذر زمان  (بخش اول)

لاهیحان شهری زیبا و دلفریب که از دیرباز کانون بازرگانی و ابریشم بوده و بیشترین سهم را در تولید و صادرات کشور داشته است. لاهیجان شهری که در گذشته مرکز حکومت بیه پیش بوده و دارای وسعتی از سفیدرود تا چالوس را دربر میگرفت. این شهر در کنار تولید ابریشم که در آن روزگار یکی از صنایع اصلی کشور به همراه تولید چای که یکی دستاوردهای کاشف السلطنه در سال 1319 بوده است، بهعنوان نماد یک شهر پیشرفته در گذشته دور با ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی و علمی و داشتن طبیعت بکر مطرح بوده و هست .

یکی از نقاط دیدنی در شهر لاهیجان، “شیطان کوه” بود که در گذشته “شاه نشین کوه” میگفتند ، با پلکانهای سنگی قله کوه را به آبشار متصل میکرد که به همراه استخری به مساحت 17 هکتار و عمق 4 متر، طراوتی خاص به شهر بخشیده بود. این مکان زیبا که در سال هزار هجری قمری به دستور شاه عباس ساخته شده بود، در گذشته بهعنوان مخزنی برای آبیاری مزارع کشاورزی استفاده میکردند. در داخل استخر نیز جزیرهای وجود داشت که در قدیم با نام “میان پشته” که محل خوشگذرانی شاه عباس بود شناخته میشد، که مدتی نیز برای تالار عروسی مورد استفاده قرار می گرفت .

اشپیگل ـ محقق آلمانی ـ در کتاب “روسیان به سواحل کرانه خزر” نام لاهیجان را به معنی “شهر ابریشم” و “مکان ابریشم” لقب داده بود، که در ابتدا “لاهیگ”، بعد “لاهیجان المبارکه” و سپس “لاهیجان” خوانده میشد. لاهیجان در قرن سوم تا پنجم هجری در روستای فعلی “چغل” در میانه راه امروزی “بازکیاگوراب” به “سیاهکل” قرار داشت، و از قرن پنجم به بعد بود که کمکم به مکان فعلی انتقال پیدا کرد.
بر اساس شواهد تاریخی، اوج شکوفایی آن در دوره کیائیان بود.

لاهیجان که از گذشته دور شهری پیشرفته از جنبه اقتصادی، علمی و فرهنگی با طراوت زیبا بود، عاملی شد که حاکمان وقت ترغیب شوند تا بر این شهر سیطره پیدا کنند. اسناد تاریخی نشان میدهد که لاهیجان از سال 705 هـ.ق بین حاکمان دست به دست میگشته و هرکس به فراخور موقعیت و قدرتش، بنا و مکانی را برای زیستن و خوشگذرانی در باغات با میوههای گوناگون یا ورزشهای مختلف مورد استفاده قرار میدادند.

از اولجایتو که فاتح شهر شده بود تا امیر تیمور که با لشگرکشی موفق به فتح شهر شد، تا سید امیر بیک و نوادههای او یکی پس از دیگری بر شهر سیطره پیدا کردند تا به دوران کیانی و سپس شاه عباس صفوی در سال 1000 هـ.ق رسید که مدتها بر شهر حاکم شد.

در همه این دوران که حاکمانی آمدند و رفتند، حوادث غیرمترقبهای بر شهر لاهیجان مستولی شد، که مهمترین و اصلیترین رویداد تاریخی، بیماری طاعون در سال 703، آتشسوزی بزرگ در سال 850 هـ.ق و اشغال شهر توسط روسهای تجاوزگر در سال 1725 بود.

خسارتی که طاعون برای دو مرحله و زلزله در لاهیجان برجا گذاشت، باعث کندی و مانع پیشرفت شهر گردید. از طرفی مبارزات جنبش جنگل که علیه اشغالگران روسی و برای آزادی شهر میجنگیدند، عاملی شد تا پایگاه جنبش جنگل در لاهیجان ابزاری برای از بین بردن ساختارها و نمادهای شهر گردد.

لاهیجان تنها بهدلیل زیبایی یا جنبه اقتصادی شهره عام و خاص نبود، بلکه بهدلیل داشتن شخصیتهای مطرح در کشور نیز تأثیرگذار بوده است. جایگاه لاهیجان در کشور از جنبه اقتصادی و طبیعی به جنبه علمی و اجتماعی و ایجاد مکانهای گردشگری، جلوههای بینالمللی خاصی به خود گرفت. ایجاد و تأسیس دانشگاه صنعتی شریف و مدیریت دبیرستان البرز از سوی محمدعلی مجتهدی (ریاضیدان برجسته کشور). تأسیس پارک ساعی تهران از سوی حسین محجوبی (نقاش و معمار)، بنیانگذاری آسایشگاه کهریزک تهران توسط دکتر حکیمزاده و یا حضور شخصیت های مطرح لاهیجان در ساختارهای دولتی مثل دیوان عدالت، هنرمندان مطرح، علمای مذهبی شناخته شده و سیاستمداران مطرح، همگی گواه این مسأله است که گذشته لاهیجان پربار و دارای نخبگان بزرگی همچون عبدالله لاهیجی، شیخ زاهد گیلانی، عبدالرزاق لاهیجی، کاشف السلنه، دکتر حکیم زاده ،دکتر مجتهدی و … بوده است، که اینها از رشد علمی، فرهنگی، اجتماعی، هنری و سیاسی این شهر حکایت میکند.

اگرچه امروزه نیز شهر لاهیجان دارای پتانسیل های زیادی در قدرت و در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی، علمی و حتی رسانه ای در سطح کشور است، اما برای رسیدن به آرمان شهری با نمادهای زیبا برای جذب توریست نیازمند عزم جدی میباشد.

نیازهای چون هتل 5 ستاره، مکانهای تعیین شده برای استراحت مسافران بازمانده و پارکینگهای مجهز برای توریستها، رسانه های آزاد و گسترده برای تبلیغات ، خیابانهای عریض و میدانهای بزرگ جهت جلوگیری از ترافیک سنگین به دلیل حجم زیاد مسافران، و زیباسازی ورودی شهر نیاز امروز لاهیجان است که این امر با همکاری و همفکری همه قشرها ، از فرهیختگان علمی و فرهنگی گرفته تا متخصصان گردشگری و رسانه ها و سرعت اطلاع رسانی قابل تحقق است .لاهیجان را فراتر از آنچه که هست، با تلاشی مضاعفتر بهعنوان نماد یک شهر کاملا پیشرفته در همه شاخصههای اجتماعی، فرهنگی ، اقتصادی,علمی و….پربار کرد.

این امر در صورتی اتفاق میافتد که از هرگونه اختلافات گروهی و جناحی ، پرهیز کنیم.

لاهیجان را از دو قطبی کاذب که جز تنش و ایجاد تفرقه بین شهروندان ثمر دیگری ندارد پرهیز دهید .

باید فضای شهر را به سمت گفتگوهای دو جانبه و چند جانبه رهنمون کرد ، اتاق فکرتشکیل داد و در ان اتاق فکر از همه طیف ها و جناح ها و گروه های دلسوز دعوت کرد تا در یک تیم گروه و خردجمعی به چالش های اصلی شهر بپردازند و راه کار پیدا کنند .

چالش های که می تواند اینده شهر و نسل جوان ما را به بیراهه بکشاند. چالش بیکاری ،فقر و نداری ،طلاق و جدایی ،از بین رفتن چای و برنج کاری ،از دست رفتن استخر و زیبایی ، از بین رفتن جنگل و طبیعت نورانی ،فقر کودکان و نگاه مادری ،تفرقه و جدایی ، حس بد بینی در تداعی معانی ،بن بست در شکوفایی و عقب ماندن از ترقی ، زیباسازی تصنعی ،جامعه شناختی واقعی ، و ده های مشکل ریز و درشت که همه آنها باعث کندی در حرکت و بازدارنده توسعه خواهد شد پرهیز کرد .
کندی که باعث بن بست های سیاسی و اجتماعی برای شهر و دیار ما می شود .

به نظر می رسد سرآعاز توسعه در هر شهر و کشوری خرد جمعی ،کاهش اختلافات جناحی ،تن دادن به قانون و رواداری ،فضای گفتگو و تعامل در برنامه ها و داده ها است .اگر زود نجنبیم و از همین امروز دست به کار نشویم مجبوریم در اینده با حسرت از گذشته زندگی سختی را سپری کنیم . زمان به سرعت در حال گذار است و ما همچنان در تنش های جناحی و سیاسی بسر می بریم .

به امید آنکه همه کسانی که دغدعه شهر را دارند از نمایندگان حال تا گذشته و از مسئولان گذشته تا امروز و همه کسانی که مسئولیتی داشتند و دارند، فارغ از هر گرایش فکری، از مردان و زنان نخبه ، فرهیخته و شایسته در مناصب قدرت بهنحوی استفاده گردد که وحدت نخبگان، و شایستگان زمینه جذب اشتغال و گردشگران داخلی و خارجی گردد تا بر طرف کننده مشکلاتی چون بیکاری ، رفاهی شهروندان در شهری که زمانی به عروس گیلان معروف بوده منجر شود .

به امید ان روز

به قلم رضا بژکول پژوهشگر اجتماعی
پایگاه خبری تحلیلی گیل بان: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اجرای رسالت مطبوعاتی، احترام به مخاطبان و اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.

false
true
true
true

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید

√ کامل کردن گزینه های ستاره دار (*) الزامی است
√ آدرس پست الکترونیکی شما محفوظ بوده و نمایش داده نخواهد شد