منوی اصلی

دکتر ابراهیم آذرپور، عضو انجمن فعالان رونق گردشگری گیلان ۲۰۲۰ در گفت‌و‌گو با پایگاه خبری تحلیلی «گیل بان» با اشاره به موقعیت ویژه استان گیلان از لحاظ جاذبه‌های منحصر به فرد گردشگری، اظهار کرد: ویژگی‌های اقلیمی، فرهنگی، تاریخی و طبیعی استان گیلان را به مقصدی چندمنظوره از لحاظ انواع گونه‌های رایج گردشگری در جهان مبدل کرده است. وی بر اساس مستندات موثق مطالعات باستان‌شناسی یاد‌آور شد: سابقه سکونت در گیلان به ۳۵۰۰ سال پیش باز می‌گردد و آثار قدمت سکونت انسان در کاوش‌های باستان‌شناسی غار دربند رشی شهرستان رودبار تا بیش از ۲۳۰ هزار سال قبل به اثبات رسیده است. آذرپور ورود ۱۴ میلیون خودرو به گیلان و حضور ۵۲ میلیون گردشگر و اقامت ۴۲ میلیون نفری مسافران در شش ماهه نخست سال جاری را نشان‌دهنده ظرفیت‌های گسترده استان گیلان در حوزه گردشگری و لزوم توسعه متوازن زیرساخت‌های گردشگری در سطح استان دانست. این فعال گردشگری خواستار توجه بیشتر مسئولان به توسعه صنعت گردشگری استان گیلان شد و افزود: گیلان نیازمند برنامه‌ریزی طولانی مدت جهت برطرف شدن موانع رشد و توسعه انواع گردشگری و ایجاد بسترهای مورد نیاز برای شکوفایی این صنعت اشتغال‌زا است.

نگاهی به ظرفیت‌های انواع گردشگری در گیلان

آذرپور با توجه به آمارهای رسمی در استانهای شمالی کشور، اضافه کرد: حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد اشتغال و اقتصاد مربوط به بخش گردشگری است و ارزش خسارت کرونا به گردشگری گیلان بیش از ده هزار میلیارد تومان بوده است. وی با بیان اینکه استان گیلان از مناطق ارزشمند در زمینه تولید صنایع‌دستی و هنرهای سنتی از دوران باستان تاکنون بوده است، خاطر‌نشان کرد: استان گیلان در سال ۱۳۹۹ در حوزه سرمایه‌گذاری و گردشگری، بخش صنایع دستی و زمینه میراث‌فرهنگی به‌ترتیب در رتبه‌های دوم، سوم و چهارم کشور قرار گرفت. عضو انجمن فعالان رونق گردشگری گیلان ۲۰۲۰ با تأکید بر اینکه سهم بزرگی از اقتصاد در بسیاری از کشورهای دنیا وابسته به صنعت گردشگری است، یادآور شد: این صنعت با میلیاردها دلار درآمدزایی در رده صنایع راهبردی همچون نفت و خودروسازی قرار داشته و نقش چشمگیری در رشد اشتغال‌زایی و رونق کسب و کار کشورها دارد.

آذرپور با اشاره به اینکه بر اساس گزارش سالانه شورای جهانی سفر و گردشگری سهم بخش سفر و گردشگری در تولید ناخالص ایران در سال ۲۰۲۱ میلادی معادل ۲۰۲ هزار میلیارد تومان بوده است، افزود: شرایط مشاغل گردشگری در سال ۲۰۲۱ میلادی در مقایسه با سال ۲۰۲۰ میلادی رو به بهبود رفته و سهم گردشگری در اشتغال‌زایی ایران با رشد ۷.۶ درصدی، به ۱.۲۹ میلیون رسید است (برابر با ۵.۱ درصد از کل مشاغل). وی با تأکید بر اهمیت صنعت گردشگری تصریح کرد: گردشگری داخلی اهمیت بسیاری برای توسعه گردشگری و درآمدزایی از این طریق دارد به طوریکه بر اساس آمار شورای جهانی سفر و گردشگری در سال ۲۰۲۱ میلادی، سرانه سفرهای داخلی ایران با رشدی چشم‌گیر به ۹۳ درصد رسید اما سهم سفرهای بین‌المللی یا ورودی تنها ۷ درصد بود. عضو انجمن فعالان رونق گردشگری گیلان ۲۰۲۰، استان گیلان را بستری مهیا برای کارآفرینی در حوزه گردشگری دانست و ابراز کرد: برخورداری استان گیلان از جاذبه‌های ذاتی پرشمار در کنار زیرساخت‌های اولیه عمرانی، فرصتی ایده‌آل برای کارآفرینان حوزه گردشگری فراهم آورده است.

آذرپور با بیان اینکه توجه همزمان به اقسام مختلف گردشگری امری حیاتی در برنامه‌ریزی‌های مربوط به توسعه این صنعت در استان گیلان است، اعلام کرد: قابلیت‌های متنوع و بی‌شمار استان گیلان در حوزه گردشگری زمینه‌ساز اجرای توأم شاخه‌های گوناگونی از این صنعت شده است. وی با اشاره به فراهم بودن بسترهای لازم جهت گردشگری سلامت و توریسم درمانی در استان گیلان، گفت: وجود آب و هوای نشاط‌آور، مناظر آرامش‌بخش، ذخایر گیاهان دارویی، پزشکان متخصص در بسیاری از رشته‌ها و مراکز متعدد بهداشتی درمانی، این استان را مستعد سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری سلامت ساخته است. عضو انجمن فعالان رونق گردشگری گیلان ۲۰۲۰، با بیان اینکه ظرفیت‌های بالای گردشگری گیلان به ویژه در بخش جنگل، دریا، کوه و … است، ادامه داد: استفاده از این ظرفیت‌ها می‌تواند گردشگری سلامت را ارتقا بخشد.

آذرپور با اشاره به پتانسیل دانشگاه‌ها و مراکز مختلف آموزشی- تحقیقاتی در استان گیلان، آن را عاملی موثر بر رونق گردشگری علمی و آموزشی برشمرد و افزود: برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی در سطح منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی قادر است از پتانسیل این مراکز در جذب گردشگر علمی و کسب درآمدهای مستقیم و غیرمستقیم بهره گیرد. وی با بیان اینکه اگرچه استان گیلان از لحاظ زیرساخت‌های ورزشی تا حدی دچار کمبود است اما نباید از منافع سرشار گردشگری ورزشی محروم بماند، گفت: استان گیلان از استعدادهای طبیعی و امکانات قابل قبولی در حوزه ورزش‌های آبی و ساحلی برخوردار بوده و مناطق کوهستانی این استان فضایی مطلوب برای ورزش‌های کوهنوردی و ورزش‌های هوایی فراهم آورده است. عضو انجمن فعالان رونق گردشگری گیلان ۲۰۲۰، اظهار کرد: پایه‌گذاری مسابقات رسمی منظم و رویدادهای مبتکرانه ورزشی در رشته‌های مختلف و ورزش‌های بومی محلی قادر به برندسازی ورزش استان گیلان در سطح کشور و حتی جهان بوده و جذب گردشگران ورزشی را به‌دنبال دارد.

آذرپور بیان کرد: در حوزه ساحلی و در بحث گردشگری دریایی در استان گیلان هنوز نتوانسته‌ایم از این فرصت به خوبی استفاده نماییم و با بهره‌برداری از دریا در زمینه گردشگری دریایی فعالیت ویژه‌ای داشته باشیم. وی با بیان اینکه جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و مذهبی استان گیلان کم‌نظیر است، گفت: وجود بناهای تاریخی- مذهبی متعدد استان گیلان گواهی صادق بر قابلیت استان گیلان در حوزه گردشگری میراث است و مراسم‌های آئینی مذهبی ویژه این استان قابلیت جذب گردشگران فرهنگی و مذهبی را دارد. عضو انجمن فعالان رونق گردشگری گیلان ۲۰۲۰، با اشاره به وجود پنج هزار و دویست اثر تاریخی و سه هزار بنای تاریخی و طبیعی در گیلان، توضیح داد: ثبت آثار طبیعی، فرهنگی، تاریخی و میراث ناملموس گیلان در فهرست آثار ملی و جهانی می‌تواند زمینه ورود بیشتر گردشگران را به این استان فراهم کند.

آذرپور با اشاره به برگزاری جشنواره‌های فرهنگی، بومی و محلی و برپایی تورهای آشنایی با صنایع دستی استان گیلان که قادر به ایفای نقش چشمگیری در رونق اقتصاد گردشگری گیلان هستند، اضافه کرد: حدود ۸۱ رشته صنایع‌‌دستی که برابر با بیش از یک سوم هنرهای سنتی کل کشور هستند، در استان گیلان رونق دارد و ۲۷ هزار هنرمند صنایع دستی در استان گیلان فعالند. وی با بیان اینکه استان گیلان بهترین گزینه از لحاظ جاذبه‌های توریستی برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری سالمندان و معلولان است، گفت: اجرای پروژه‌هایی از قبیل اقامتگاه تفریحی- رفاهی ویژه سالمندان و معلولان نقش بسزایی در جذب این گونه از گردشگران از داخل و خارج کشور دارد. عضو انجمن فعالان رونق گردشگری گیلان ۲۰۲۰، پوشش گیاهی و جانوری مناطق جلگه‌ای و کوهستانی استان گیلان را بسیار متنوع دانست و افزود: با برنامه‌ریزی منطقی برای توسعه اکوتوریسم یا گردشگری طبیعت در استان گیلان می‌توان علاوه بر برخورداری از منافع اقتصادی آن، بخشی از درآمد حاصل را صرف حفاظت منابع زیست محیطی کرد.

آذرپور با بیان اینکه یکی از جنبه‌های گردشگری طبیعت محور که در این استان ‌کم‌تر مورد توجه قرار گرفته پدیده زمین‌ گردشگری (ژئوتوریسم) است، متذکر شد: ژئوتوریسم که شامل پدیده‌های زمین‌شناسی جذاب در گروه‌های متنوع سنگ‌شناسی، رسوب‌شناسی، زمین‌ریخت‌شناسی و … خواهند بود، علاوه بر ایفای نقش آموزشی و علمی سبب توسعه گردشگری منطقه و محافظت از آنها در مقابل صدمات و تخریب‌های دانسته یا ندانسته می‌شود. وی با اشاره به زیست بوم جذاب تالاب‌های استان گیلان، توضیح داد: این تالاب‌ها علاوه بر مناظر گوناگون و زیبایی چشم‌نوازی که در طول فصول مختلف دارند، بخشی از سال را پذیرای گونه‌های مختلف پرندگان مهاجر از سایر کشورهای جهان هستند که ظرفیتی ویژه برای گردشگری طبیعت محسوب می‌شود. عضو انجمن فعالان رونق گردشگری گیلان ۲۰۲۰، ضمن اشاره به منافع حاصل از گردشگری کشاورزی برای کشاورزان استان گیلان، اذعان کرد: وجود اراضی زراعی و باغی سرسبز استان گیلان زمینه‌ساز برگزاری انواع تورهای گردشگری و آشنایی با مراحل کاشت، داشت، برداشت و فرآوری برنج و تولید و فرآوری چای و پرورش کرم ابریشم و صنعت نوغان و پرورش بامبو در این حوزه است که قادر به ایجاد ارزش افزوده برای کشاورزان منطقه است. این فعال گردشگری از ظرفیت مغفول مانده جنگل‌های هیرکانی شمال کشور به عنوان دومین میراث طبیعی ثبت شده ایران در فهرست میراث جهانی طبیعی خبر داد و افزود: باید از ظرفیت‌های گردشگری، طبیعت گردی، میوه‌های جنگلی و گیاهان دارویی جنگل‌های هیرکانی شمال کشور بهره گرفت و این ظرفیت‌ها را به گردشگران داخلی و خارجی معرفی نمود.

گردشگری و نقش آن در توسعه پایدار گیلان

آذرپور با اشاره به شعار روز جهانی گردشگری در سال ۲۰۲۲ میلادی از سوی سازمان جهانی گردشگری «تفکری دوباره برای گردشگری»، اهمیت بازاندیشی برای صنعت گردشگری از طریق راه‌هایی همچون آموزش و اشتغال‌‌ و تأثیر گردشگری بر کره زمین و فرصت‌های رشد پایدار را گوشزد نمود. وی با بیان شعار «گردشگری و سرمایه‌گذاری سبز» به عنوان شعار روز جهانی گردشگری ۲۰۲۳ میلادی، اضافه کرد: سازمان جهانی گردشگری بر سرمایه‌گذاری بیشتر و هدفمند‌تر در سه حوزه افراد، سیاره زمین و رفاه، تأکید می‌کند. عضو انجمن فعالان رونق گردشگری گیلان ۲۰۲۰، اظهار نظر در خصوص دو روی سکه صنعت گردشگری را به متخصصین امر و صاحبنظران واگذار کرد و افزود: در بیشتر نقاط جهان بر توسعه صنعت گردشگری و برجسته کردن اثرات مثبت آن در جوامع بشری تأکید شده است، درحالیکه به بروز آسیب‌ها و پیامدهای منفی توسعه ناموزون گردشگری در جامعه و محیط زندگی افراد کمتر توجه شده است.

به گفته آذرپور، توسعه گردشگری انواع مختلفی از اثرات را به همراه دارد که به طور کلی می‌توان آن‌ها را به اثرات و پیامدهای فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی، زیست ‌محیطی و روحی- روانی تقسیم کرد که البته بسته به بافت و شرایط جامعه می‌تواند مثبت یا منفی باشد. وی با توجه به اینکه برای دستیابی به توسعه پایدار، برنامه‌ریزی گردشگری باید به اندازه کافی متمرکز باشد، یادآور شد: ضروری است تا توسعه گردشگری در ابعاد وسیع، یکپارچه و وابسته به منابع عوامل تاثیرگذار و تاثیرپذیر در ابعاد فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی صورت گیرد و سیاست‌های جذب گردشگر از کمیت بسوی کیفیت هدایت شود. عضو انجمن فعالان رونق گردشگری گیلان ۲۰۲۰ با بیان اینکه بی‌توجهی به توسعه نامتوزان گردشگری در بسیاری موارد می‌تواند اثرات مخرب جبران ناپذیری را از خود بر جای بگذراد و جامعه را دچار بحران‌های جدی کند، در ادامه پیامدهای منفی گردشگری استان گیلان را اینگونه برشمرد: تغییرات در آداب، رسوم و فرهنگ؛ افزایش تغییر‌کاربری اراضی و آسیب جدی به بخش کشاورزی؛ تغییرات منفی در فعالیت اقتصادی و شکاف درآمدی؛ فصلی‌شدن درآمد و افزایش قیمت کالا؛ تغییرات منفی در شرایط اکولوژیکی و کاهش گونه‌های گیاهی، جانوری و تنوع زیستی؛ از بین رفتن ابنیه و آثار تاریخی؛ افزایش ویلاسازی؛ تخریب محیط زیست؛ افزایش ترافیک و تردد در جاده‌های اصلی و فرعی روستایی به‌‌ویژه در ایام تعطیل؛ افزایش مهاجرت و تحرک مکانی؛ افزایش تولید پسماند و پساب در استان؛ افزایش قیمت اراضی روستا و گسترش سوداگری؛ افزایش مصرف منابع.

آذرپور اتخاذ تدابیر لازم برای حفظ و صیانت از اراضی ملی و منابع طبیعی را برای توسعه صنعت گردشگری استان گیلان ضروری برشمرد و تصریح کرد: منابعی که برای صنعت گردشگری در گیلان استفاده می‌شود صرفاً متعلق به نسل ما نیست و باید برای نسل‌های آینده محافظت و نگهداری شوند. وی با بیان اینکه حدود ۱۳ هزار نفر در حوزه گردشگری استان گیلان فعالیت می‌کنند، استان گیلان را مستعدترین سرزمین برای صنعت گردشگری دانست و تأکید کرد: برای دست‌یابی به یک سیستم پایدار در گردشگری توجه به اثرات منفی تاثیرگذار به ویژه در حوزه زیست محیطی و منابع طبیعی در درجه اول اهمیت قرار دارد و در مرحله دوم می‌باید بر کاهش اثرات دو جانبه و ریسک به جهت غیرقابل پیش بینی بودن، تمرکز شود. عضو انجمن فعالان رونق گردشگری گیلان ۲۰۲۰ با تأکید بر اینکه تغییر کاربری اراضی باید بر اساس مبنایی دقیق و علمی سنجیده شود تا مشخص شود به سود یا زیان زمین است، خاطرنشان کرد: آمایش سرزمین یکی از شاخص‌هایی به شمار می‌رود که طبق آن کاربری اراضی به صورت علمی بررسی می‌شود تا بر اساس پتانسیل و توانایی که دارد از آن زمین استفاده شود.

آذرپور یکی از راهکارهای موقت پیش‌رو را توجه به توسعه متوازن صنعت گردشگری گیلان برشمرد و تصریح کرد: ارتقای صنعت گردشگری در گیلان نیازمند حمایت‌های همه جانبه دولت، جذب و جلب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و مستلزم داشتن برنامه‌‌ای دانش بنیان، خلاقانه و نوآورانه با رویکرد گردشگری سبز (گردشگری سازگار با محیط زیست) و گردشگری پایدار است. وی با بیان اینکه حفاظت و صیانت از اراضی ملی و منابع طبیعی با اجرای سیاست‌ها و مقرراتی که بتواند استفاده پایدار از منابع را ترویج ‌کند، اضافه کرد: گردشگری پایداری که با بهره‌گیری عادلانه از منابع و زیرساخت‌های استان صورت گیرد می‌تواند به افزایش سطح بهینه بهره‌برداری کمک کند. عضو انجمن فعالان رونق گردشگری گیلان ۲۰۲۰ با بیان اینکه استان گیلان بالغ بر یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار مساحت دارد که از این میزان حدود یک میلیون و ۱۷ هزار هکتار (۷۰ درصد) اراضی ملی است، تأکید کرد: حفاظت از اراضی به عنوان اساسی‌ترین عنصر تجدیدناپذیر حیات بشری که به رسم امانت به انسان سپرده شده، امری ضروری است و اولین اقدام برای حفظ کاربری اراضی این است که بر اساس آمایش سرزمین جامع، قوانین و برنامه‌های جامع مورد نیاز تدوین و اجرا گردد. این فعال گردشگری در پایان یادآور شد: امید است طرح پنجره واحد صدور مجوز زمین که می‌تواند منجر به تسهیل، تسریع، حذف امضا‌های طلایی، کاهش خطای انسانی و شکل‌گیری فساد و ساختارمند شدن امور مربوط به زمین گردد، به زودی در استان برای اولین بار در کشور اجرایی گردد زیرا پدیده تغییر کاربری اراضی از دیدگاه امنیت غذایی، خودکفایی و اشتغال پایدار جامعه روستایی، پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی اهمیت فراوانی دارد.

انتهای پیام/